جنگ جمل؛ از شکیبایی در زمامداری تا اخلاق ورزی در قواعد جنگ

جنگ جمل اولین جنگ میان مسلمانان بود. ماهیت این جنگ را کینه‌توزی، حسادت، چنگ‌اندازی به بیت‌المال، اشرافی‌گری، تکیه بر رانت و هواهای نفسانی تشکیل می‌داد؛ به همین دلیل، جریانی قدرت‌طلب وتوطئه‌گر، با توطئه و فرافکنی علیه خط عدالت، انصاف، توزیع عادلانۀ ثروت، حاکمیت قانون، حساب‌رسی بیت‌المال و تأمین حقوق مساوی مردم، علم شورش بلند کردند و به‌گونۀ انحصاری، بر داوری و حکمیت شمشیر تأکید ورزیدند. زمینه‌های جنگ در زمان عثمان شکل گرفت و در زمان امام علی(ع) شعله‌ور شد. اما کارنامۀ امام علی(ع) در جنگ جمل سراسر حکمت‌آمیز، دوراندیشانه، سرشار از شکیبایی و ترسیم اوج اخلاق است.

امام علی(ع) ابتدا کوشید باب مذاکرات را با طلحه، زبیر و عایشه باز کند و فرستادگانی را با نامه نزد آنان فرستاد تا از وقوع جنگ جلوگیری کند. مخالفان طرح میانجیگری را نپذیرفتند،‌ بر مواضع سرسختانۀ خود تأکید کردند و تنها به حکمیت شمشیر میان خود و امام علی پای فشردند. با وجود این، باز هم امام علی از اصرار بر مذاکره دست برنداشت و قبل از جنگ، با طلحه و زبیر به‌صورت شخصی مذاکره کرد و کوشید آنان را از جنگ بازدارد. امام حتی روایتی از پیامبر را دراین‌باره بازگو کرد؛ اما تلاش‌های امام نتیجه نداد و جنگ به وقوع پیوست.

جنگ با پیروزی قاطع لشکریان امام علی(ع) پایان یافت. پس از پیروزی، رهبری و مدیریت امام علی در این جنگ، اوج انسانیت، انصاف، مروت، گذشت، شکیبایی و دوراندیشی را به نمایش می‌گذارد. امام علی در این جنگ دستور داد زخمی‌ها کشته نشوند و چیزی به غنمیت گرفته نشود.

پس از شکست نیروهای رقیب، امام علی(ع) بدون بیعت‌گرفتن از آن‌ها، همه را بخشید، اسیران را نیز آزاد کرد و عایشه، همسر پیامبر(ص) را که عنصر تعیین‌کننده در راه‌اندازی این جنگ ناموجه بود، در کمال احترام به مدینه برگرداند.

جنگ جمل دربردارندۀ درس‌های بسیار است؛ از جمله:

- در جامعۀ اسلامی عدالت اصلی اساسی و عدول‌نا‌پذیر است و هیچ بهانه‌ای برای فراموشی عدالت پذیرفتنی نیست؛

- احترام به خانودۀ پیامبر(ص) در هر وضعیتی محفوظ است؛

- نقد و مخالفت حق اساسی مردم و مخالفان در جامعۀ اسلامی است و زمامدار جامعۀ اسلامی، حق برخورد با مخالفان فکری خود را ندارد؛

- حکمران هرگز ورای نقد نیست؛

- اگر مخالفان تدارکات جنگ را فراهم کرد، بازهم زمامدار حق آغاز جنگ را ندارد؛

- اصل، خشونت‌پرهیزی و حل مسالمت‌آمیز مشکلات است؛

- در نهایت، وقتی جنگ تحمیل می‌شود، اداره و مدیرت جنگ باید در چهارچوپ اخلاق باشد، حقوق انسانی و اسلامی زخمی‌ها، اسیران و شکست‌خوردگان نباید زیر پا گذاشته شود و از هرگونه خشونت باید پرهیز شود.

۱۰ جمادی الاولی سالروز جنگ جمل (سال ۳۶هـ.ق)

وب‌سایت: https://fa.haditv.co.uk

یوتیوب: https://b2n.ir/u78263

فیسبوک: hHadi TV 6

آپارات https://www.aparat.com/FD.HadiTV6

اینستاگرام: https://www.instagram.com/fd_haditv6

تلگرام: https://t.me/FD_HadiTV6

شماره تماس: 4013 255 780 964+

#سالروز_جنگ_جمل #امام_علی(ع) #جنگهای_امیرالمومنین(ع) #پیروزیهای_امیرالمومنین(ع) #اولین_جنگ_مسلمان_با_مسلمان #جنگهای_تحمیلی #10_جمادی_الاولی #تقویم_تاریخ #جنگ_با_امام

#Jamal #imamhassan #imamali #jangjamal

#fdhaditv6 #fd_haditv6 #fdhaditv6 #fd.haditv6