امام حسن عسکری(ع)؛ خورشیدی در حصر

امام حسن عسکری(ع)؛ خورشیدی در حصر

امام حسن عسکری در سال ۲۳۲ق. متولد شد، در سال ۱۵۴ به امامت نائل آمد و در سال ۲۶۰ به شهات رسید؛ بنابراین، امام ۲۸ سال عمر و ۶ سال امامت کرد.

امامت امام حسن عسکری، با خلافت سه تن از خلفای عباسی، یعنی المعتز، المتهدی و المعتمد مقارن بود و هرسه خلیفه، سیاست یکسانی را در برابر امام در پیش گرفتند که عبارت بود از در تنگنا قراردادن امام و وضع محدودیت بر فعالیت‌های ایشان. امام حسن عسکری، از مجموع شش سال امامت خود، در سامرا حدود سه سال در زندان بود و سه سال دیگر را در محلۀ عسکر همین شهر، در حصر و تحت مراقبت سپری کرد و سرانجام در ۸ربیع‌الاول۲۶۰ق. به شهادت رسید.

می‌بینیم که آن حضرت امامت طولانی نداشت و از عمر بلندی نیز برخوردار نبود؛ اما از آنجایی که امام چهرۀ برجسته‌ای بود و اندیشه‌ای تأثیرگذار داشت، المعتز، خلیفۀ عباسی، ابتدا امام را به اقامت اجباری در سامرا محکوم کرد، برای فعالیت‌های امام محدودیت‌ وضع کرد و فعالیت‌های امام را تحت‌نظر گرفت و در نهایت، در سال ۲۵۵ امام را زندانی کرد. با کشته‌شدن معتز و به‌قدرت‌رسیدن مهتدی، امام همچنان در زندان بود. پس از به‌قدرت‌رسیدن معتمد، در پایان سال ۲۵۶ امام از زندان آزاد شد و در سال ۲۶۰ باردیگر امام به دستور معتمد زندانی شد.

امام حسن عسکری، در عین حالی که از نظر تفسیر، روایت، کلام، فقه و تربیت شاگردان برجسته، سرآمد روزگار خود بود، به‌لحاظ سیاسی، روش حکم‌رانی خلفای زمان خود را که توأم با طغیان و ستمگری بود، برنمی‌تابید. امام در زمانی که فقط ۲۰ سال داشت، در نامه‌ای به عبدالله بن عبدالله بن طاهر، از کارگزاران خلافت عباسی، مستعین، خلیفۀ عباسی را طغیانگر خواند و برای پرچیده‌شدن حکومت او از خدا طلب کمک کرد؛ بنابراین، خلفای عباسی از دانش، اندیشه، جایگاه بلند معنوی، موضع‌گیری سیاسی و روحیۀ ضداختناق امام حسن عسکری آگاه بودند و از جذابیت و گسترش نفوذ اندیشه‌های امام حسن عسکری هراس بسیار داشتند. بر همین اساس، اجازه نمی‌دادند امام آزادانه فعالیت کند و با مردم در ارتباط مستقیم باشد.